Porazno je da u Beogradu ne postoji ni najmanji natpis, tabla ili naziv ulice koja nosi naziv Jasenovca i da podsjeća na srpska stradanja u tom logoru, rekao je episkop slavonski Jovan na skupu o kulturi sjećanja na holokaust. U organizaciji Filološkog fakulteta u Beogradu ovim povodom su i promovisane knjige „Iz kolijevke u Jasenovac” i „Naša ispovijest”, koja govori o srpskim ženama – žrtvama poslednjeg rata u BiH.
U srpsku prestonicu na ovaj skup doputovala su trojica uglednih svjetskih boraca za mir i pravdu Gideon Grajf iz Izraela, Beri Lituči iz SAD i Knut Fluvik Torensen iz Norveške.
Episkop Jovan, koji je predsjednik UO Muzeja žrtava genocida u Beogradu, istakao je da srpske žrtve u Drugom svjetskom ratu nisu istražene i da je to prvi zadatak za srpski narod.
– Gdje je u Beogradu najmanji natpis – Jasenovac? Imamo li ulicu, tablu u Beogradu gdje piše – Jasenovac – zapi tao je episkop Jovan, navodeći da ne treba kriviti druge što izvrću istinu kada nama do nje nije stalo. Dodao je da želi da Beograd dokaže da mu je stalo do Jasenovca, te podsjetio da je Sinod SPC upućivao Gradu Beogradu predlog da se dio obale kod Starog sajmišta proglasi „Obalom jasenovačkih žrtava”. Po navodima episkopa u Srbiji se prećutkuje da se od 1948. do 1992. godine nijedna institucija bivše Jugoslavije nije bavila žrtvama Drugog svjetskog rata, a da je Srbija tek kasnije dobila Muzej žrtava genocida.
– Istraživanja još nisu završena, arhivi su i dalje zatvoreni, vojni arhiv još nije istražen. Dio jasenovačkog arhiva je poslije Drugog svjetskog rata odnesen u Moskvu – rekao je episkop Jovan.
Episkop je kazao da je ove godine u Jasenovcu zasjedao Sveti sinod SPC, ali da to mediji u Srbiji nisu ispratili i ocijenio da se priča o Jasenovcu u Srbiji guši zbog ostataka komunizma, koji aktivno suzbija iznošenje činjenica o Jasenovcu. Govoreći o komunističkom prećutkivanju Jasenovca, episkop Jovan je podsjetio da su najveći protivnici stvaranja memorijalnog kompleksa Jasenovac i spomenika bili Aleksandar Ranković i Rodoljub Čolaković, koji su željeli da spomenik jasenovačkim žrtvama bude što manji, a da je zagovornik što većeg spomenika bio predsjednik tadašnjeg hrvatskog SUBNOR-a. On je rekao da Srbi duguju mnogo Jevrejima i njihovom Jad Vašemu, kada se govori o stradanju u Jasenovcu i da je Jasenovac stavljen na svjetsku mapu zahvaljujući Jevrejima.
Upravo na skupu bila su dva istaknuta imena, koja su još jednom ove godine iz Njujorka podsjetili svijet na stradanja u ustaškom logoru smrti. Na Ist riveru u hotelu Pnesilvanija, nadomak UN-a, 8. maja je održana petnaesta Konferencija o Jasenovcu u organizaciji Instituta za Jasenovac, čiji je osnivač i direktor prof. državnog Univerziteta u Njujorku Beri Lituči, istaknuti član Srpske akademske dijaspore. Upravo je Srpska akademska dijaspora, na čelu sa Litučijem, uspjela uz podršku jevrejske zajednice da dobije saglasnost tadašnjeg gradonačelnika grada Njujorka Blumberga da se 22. april proglasi za Dan Jasenovca u Njujorku i da prvi javni spomenik stradalima u Jasenovcu u SAD bude u Memorijalnom kompleksu Holokausta. Na spomen-ploči u Njujorku piše da su „u periodu 1941–45. stotine hiljada Srba, Jevreja i Roma, kao i drugih antifašista mnogih nacionalnosti ubijeni u logoru smrti Jasenovac, koji su vodile hrvatske ustaše”.
Organizator i inicijator postavljanja spomenika je Litučijev Institut za istraživanje zločina u Jasenovcu, osnovan 1998. godine.
Lituči je na skupu na Filološkom fakultetu istakao da je ono što se dešavalo u Jasenovcu strašno i da svijet ne smije to da zaboravi, da se u Njujorku radi da se skrene pažnja međunarodne zajednice, da i ovdje moraju da se organizuju ljudi oko ovog pitanja i da se s Hrvatskom mora voditi dijalog i zajednički raditi na njemu. Lituči je u okviru ovogodišnjih njujorških aktivnosti sa Institutom, uz konferenciju, održao i promociju knjiga o stradanju Srba i to: „Jasenovac i holokaust u Jugoslaviji – analiza i svjedočenja preživjelih”, koju potpisuje kao autor i „Naša ispovijest – žene žrtve rata iz Republike Srpske 1992–1995”, koju je pripremio Republički centar za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica (RCIRZ) u saradnji sa Udruženjem žena žrtava rata, a bila je predstavljena i na beogradskom skupu.
Kao i na njujorškoj, tako je i na ovoj beogradskoj konferenciji specijalni gost bio prof. dr Gideon Grajf, ekspert izraelske vlade o Holokaustu. Profesor Grajf je ukazao da se 30 godina bavi pitanjem genocida svakodnevno i istakao da je veoma važno utvrditi tačan broj žrtva Jasenovca, da se sva imena popišu i budu dostupna javnosti. Po njemu ova tema stradanja nije razrađena do kraja i stradanju u Jasnovcu i žrtvama nije posvećena dovoljna pažnja.
Na skupu se obratio i predsjednik Udruženja „Jadovno” Dušan Bastašić, koji je strane goste zamolio da pomognu da se ne zaborave Jasenovac, ali i drugi logori u Drugom svjetskom ratu u kojima su stradali Srbi.
M.NjEGUŠ
Čas o Jasenovcu na Kolumbija univerzitetu
Dr Gideon Grajf, ekspert izraelske vlade o Holokaustu 9. maja ove godine, na Svjetski Dan pobjede nad fašizmom, u njujorškom sjedištu Svjetske organizacije predstavio je Knjigu o Jasenovcu i stradanju Srba, a potom održao i Javni čas na Kolumbija univerzitetu.
Kao što je Lituči u borbi da se SAD i svijet suoče s istinom u Jasenovcu napravio veliki bum, tako je i Grajft svojim aktivnostima dao neizmjeran doprinos. U Beogradu je posebnu pažnju privukao i kao pisac knjige „Saul fija” ili „Saulov sin”, o ocu koji po svaku cijenu želi da sahrani mrtvog sina, po kome je snimljem istoimeni hrabar, beskompromisan i izuzetno važan film o Holokaustu, koji je kao i knjiga protresao svijet u momentu rađanja neonacističkih pokreta.
Prekinuti sa politikom zaborava
Uz ova dva intelektualca svjetske reputacije, koji su dali svoje viđenje o stradanju srpskih žena, o čemu govori promovisana knjiga „Naša ispovijest”, to je učinio i treći gost na Filološkom fakultetu, major Norveške armije Knut Fluvik Toresen. On je sa bogradskog skupa otišao u Andrićgrad, gdje je predstavljeno njegovo djelo koje bilježi još jedno stradanje Srba tokom Drugog svjetskog rata „U Norvešku, u smrt”. Tematski obrađuje smrt 4.500 Srba koji su iz logora Staro sajmište, preko Zemuna deportovani u Norvešku, a njima je svoje pjesme posvetila i Desanka Maksimović. Potpredsjednik Odbora za dijasporu i Srbe u regionu Skupštine Srbije Miodrag Linta rekao je da srpski narod, nažalost, nema civilizacijsku svijest o potrebi čuvanja sjećanja na svoje žrtve i da je porazno da u Srbiji nema ulice koja podsjeća na ustaški genocid koji se desio u Jasenovcu. On je dodao da je u 20. vijeku, Prvom i Drugom svjetskom ratu, te devedesetim godinama, srpski narod doživio velika stradanja, ali da to nije sistematski istraženo.
– Došli smo u poziciju da imamo manipulacije sa brojem žrtava. Komunistički režim je vodio politiku zaborava, betoniranja jama u koje su bacani srpska djeca, žene, starci – rekao je Linta.
)){kind=small}
